بهترین روش مطالعه‌ی درس شیمی برای کنکور
درس شیمی یکی از دروس اختصاصی کنکور سراسری و در دو گروه آزمایشی علوم تجربی و ریاضی فیزیک مشترک است. ضریب درس شیمی در کنکور سراسری برای داوطلبان رشته‌ی علوم تجربی ۹ و برای داوطلبان رشته‌ی ریاضی فیزیک ۷ می‌باشد. درس شیمی برای داوطلبان هر دو گروه آزمایشی درسی سرنوشت‌ساز به شمار می‌آید زیرا دومین درس مهم در رشته‌ی تجربی و سومین درس مهم در رشته‌ی ریاضی فیزیک است. ضمن اینکه نتیجه درس شیمی در امتحانات نهایی نیز بسیار تأثیرگذار است و موفقیت دانش‌آموزان هر دو رشته به نحوه‌ی مطالعه‌ی درست و آموزش کامل درس شیمی گره خورده است. میانگین درصد دانش‌آموزان در کنکور سراسری برای درس شیمی پایین بوده و این خبر خوش برای داوطلبان سخت‌کوشی است که با برنامه درست و مطالعه‌ی اصولی به راحتی درصد بالایی را از این درس به‌دست خواهند آورد.
کسب درصد ۱۰۰ در کنکور سراسری و نمره‌ی ۲۰ در امتحانات نهایی برای درس شیمی دارای نکات قابل توجهی است که در این مقاله قصد داریم درباره‌ی آن‌ها صحبت کنیم. اگر علاقه‌مند به این موضوع هستید تا انتها همراه ما باشید.
آنچه خواهید خواند
- میزان اهمیت کتاب درسی در مطالعه‌ی درس شیمی
- مطالعه درس شیمی به کمک کتاب کمک آموزشی
- پیش‌نیازهای ضروری درس شیمی
- بهترین روش مرور برای درس شیمی
- آیا برای حفظیات لازم است تست بزنیم؟
کتاب درسی
در درس شیمی برخلاف درس زیست‌شناسی، خواندن متن کتاب درسی در وهله‌ی اول به صورت دقیق از اهمیت بالایی برخوردار نمی‌باشد و صرفاً برای دور اول مطالعه بهتر است به صورت روزنامه‌وار مطالب را نگاه کرده تا با کلیت مطالب فصل آشنا شویم.
توجه داشته باشیم که در کتاب درسی شکل‌ها و تمرین‌های دوره‌ای و جدول‌هایی وجود دارند که سال‌ها در کنکور و امتحانات نهایی مورد توجه طراح سؤال بوده است و باید با دقت نکات آن‌ها را بررسی کنیم.
درسنامه
اگر از ویدیوهای آموزشی و یا کلاس‌های آموزشی آنلاین و آفلاین برای درک بهتر مفاهیم درس شیمی استفاده نمی‌کنید، می‌توانید درسنامه‌ی کتاب کمک آموزشی را جایگزین آن‌ها کرده و برای آموزش کامل و برطرف کردن مشکلات خود در درس شیمی از درسنامه استفاده کنید.
می‌توانید حین مطالعه‌ی درسنامه برای درس شیمی قسمت‌های مهم آن را علامت بزنید تا در مرورهایی که برای این درس انجام می‌دهید به قسمت‌های مهم و پر نکته‌ی آن توجه ویژه‌تری داشته باشید.
مطالعه‌ی درسنامه در درس شیمی به ما کمک می‌کند تا در زمان کمتری متوجه تیپ تست‌های مهم فصل و مطالب پر نکته و تست‌خیز آن شویم و سبب می‌شود با آگاهی بیشتر و کامل‌تر کتاب درسی را بررسی کرده و وقت خود را برای مطالب بی‌اهمیت آن از دست ندهیم.
پیش‌نیازهای ضروری
به طور کلی درس شیمی به سه قسمت تقسیم‌بندی می‌شود که عبارت‌اند از:
- حفظیات
- مفاهیم
- مسائل
تسلط بر روی پیش‌نیازهای شیمی اهمیت بسیار زیادی دارد و به نوعی می‌توان گفت بدون دانستن پیش‌نیازها نمی‌توانیم قسمت‌های زیادی از شیمی را متوجه شویم و درصد آن را از دست خواهیم داد.
در بخشی مانند استوکیومتری که در تمام مسائل کنکور حضور دارد و مادر تمام مسئله‌های شیمی کنکور است، بدون کمک گرفتن از پیش‌نیازها حل مسئله‌های آن غیرممکن خواهد بود. باید به خوبی برای پیش‌نیازها وقت لازم را گذاشته و بر روی آن‌ها مسلط شویم تا به مشکل برخورد نکنیم.
برای تسلط بر روی پیش‌نیاز مفاهیم سه گام اساسی داریم:
تسلط بر روی مسائل شیمی کنکور
- گام اول: یادگیری و حل تست‌های استوکیومتری
- گام دوم: یادگیری و حل تست‌های ترمودینامیک
- گام سوم: یادگیری و حل تست‌های سینتیک و تعادل
- گام چهارم: یادگیری و حل تست‌های اسید و باز
- گام پنجم: یادگیری و حل تست‌های الکتروشیمی دوازدهم
مهم‌ترین فصل‌های شیمی
تمام فصل‌های کتاب درسی شیمی در سه پایه دارای نکات خاص و پر اهمیت هستند و بهتر است فصلی را حذف نکنیم تا تست آن را سر جلسه‌ی کنکور از دست ندهیم و به بالاترین درصد ممکن برسیم.
در پایه‌ی دوازدهم اهمیت فصل‌ها به ترتیب:
- فصل یک
- فصل دو
- فصل چهار
و به طور میانگین هر فصل دارای سه تست در کنکور است اما فصل سه دوازدهم به دلیل داشتن مطالب حفظی بیشتر نسبت به سایر فصول دارای دو تست است.
در پایه‌ی یازدهم اهمیت فصل‌ها به ترتیب:
- فصل دو
- فصل یک
- فصل سه
در پایه‌ی دهم مهم‌ترین فصل شیمی فصل سوم آن یعنی آب آهنگ زندگی است.
تست‌زنی
تست مهم‌ترین قسمت آموزش است و بدون تست زدن آموزش ما کامل نمی‌شود. بعد از مطالعه‌ی دقیق درسنامه و بررسی کتاب درسی باید سراغ منبع آموزشی سطح یک برویم.
معمولاً دانش‌آموزان برای منبع تست‌زنی سطح یک از کتاب‌هایی قبیل:
- خیلی سبزهای تک‌پایه
- مبتکران‌های تک جلدی و دو جلدی
استفاده می‌کنند که منابع مفید و کاربردی‌ای هستند.
برای منبع سطح دوم نیز دانش‌آموزان قوی و مسلط بر روی مطالب شیمی به طور معمول از کتاب IQ جامع گاج استفاده می‌کنند.
بهتر است در منبع سطح یک تست‌ها به صورت مضربی زده نشود و سعی کنیم تمام تست‌های کتاب را حل کنیم و با دقت بسیار پاسخ‌نامه را تحلیل کرده و نکات تست‌هایی که بلد نبودیم یا به اشتباه حل کردیم و یا برایمان جدید بودند در کنار درسنامه کتاب کمک آموزشی یادداشت کنیم. می‌توان در حاشیه‌ی کتاب درسی نیز نوشت اما به دلیل کثیفی و نبودن جا در کتاب درسی پیشنهاد نمی‌شود.
باید تست‌هایی که برای مسائل حل می‌کنیم و به نظرمان سخت و مهم می‌آیند را مارک‌دار کرده تا به جای خواندن چندین باره‌ی متن کتاب درسی و درسنامه سراغ تست‌هایی که حین حل تست علامت‌دار کرده‌ایم برویم و چندین بار آن‌ها را حل کنیم تا به خوبی بر روی آن‌ها مسلط شویم. بهتر است تمام تلاش خود را کنیم تا بدون کمک گرفتن از پاسخ‌نامه و با تکیه بر داده‌های علمی خود به جواب درست برسیم تا به خوبی برایمان تثبیت شود.
برای حفظیات و مفاهیم در حل تست نیازی به مارک‌دار کردن تست‌ها نیست و صرفاً نوشتن نکته‌ی آن و یا توجه بیشتر به درسنامه‌ی آن قسمت کفایت می‌کند.
نحوه‌ی مرور درس شیمی
اگر فصلی که مطالعه می‌کنیم از آن دسته فصل‌های طولانی و زمان‌بر کتاب درسی بود می‌توانیم به وسط فصل که رسیدیم یک بار از اول تا قسمتی را که مطالعه کرده‌ایم مرور کنیم تا مطالب اول فصل فراموش نشود و سپس به پیشروی خود ادامه دهیم.
برای مرور مسائل:
تست‌های علامت‌دار را دوباره حل کنیم اما با این تفاوت که زمان نیز برایمان مهم است و برای هر ۹ مسئله زمان معینی را در نظر می‌گیریم تا مدیریت زمان را هم به خوبی کنترل کنیم.
برای مرور حفظیات و مفاهیم:
مرور نکته‌ی جدیدی که در کتاب یا درسنامه نوشته‌ایم و یا خواندن قسمتی که علامت زده‌ایم کافی است و بعد از آن می‌توانیم متن کتاب درسی را به صورت دقیق و با توجه به ریز جزئیات مطالعه کنیم.
زمان‌بندی درست برای مرور
در درس شیمی زمان‌بندی درست مرور خود را می‌توانیم با کمک منحنی ابینگهاوس انجام دهیم.
طبق منحنی ابینگهاوس:
- مرور اول: در همان روزی که درسنامه را مطالعه کردیم یا کلاس آموزشی شرکت کردیم
- مرور دوم: فردای روزی که یادگیری انجام شده است
- مرور سوم: یک هفته بعد از مطالعه
- مرور چهارم: یک ماه بعد
خلاصه‌نویسی برای درس شیمی
همان‌طور که گفتیم با توجه به ماهیت درس شیمی تمام فصل‌های آن پر نکته و مهم هستند و نمی‌توان قسمتی را حذف کرد و یا خلاصه‌نویسی انجام داد اما می‌توان برای مرورهای سریع از جدول‌های مقایسه‌ای و کتاب‌های جیبی و کتاب‌هایی که برای مرور فرمول‌ها نوشته شده‌اند استفاده کرد.
تکنیک‌هایی برای افزایش بازدهی و درصد شیمی
- برای حل مسائل لازم است تیپ تست‌ها را به خوبی تشخیص دهیم.
- برخی از تست‌ها در آزمون‌های آزمایشی طرح شده‌اند برای حل نکردن و وقت زیادی را از ما می‌گیرند.
- از ابتدای سال تا روزهای منتهی به کنکور به صورت روتین‌های شبانه یا صبحگاهی مسائل شیمی را در برنامه‌ی خود داشته باشیم؛ پس از گذشتن مدتی معجزه‌ی آن را در حل سؤالات و درصد خود خواهیم دید.
- حفظیات و مفاهیم را دست کم نگرفته و از ابتدای سال تست کار کنیم.
- حفظیات و مفاهیم را به شب کنکور موکول نکنیم زیرا تست‌های متنوعی از آن‌ها طرح می‌شوند و مرورهای پی‌درپی برای تثبیت حفظیات حرف اول را می‌زند و در دوران جمع‌بندی بابت مرورهای زیاد از خود تشکر خواهیم کرد.
- کلاس‌های نکته و تست و کلاس‌های آموزشی برای عده‌ای دانش‌آموزان مفید است و برای عده‌ی دیگر به جز از دست دادن زمان سود دیگری نخواهد داشت؛ سعی کنیم بهترین روش مطالعه برای خود را پیدا کنیم.
- مطالعه‌ی شیمی همانند درس زیست باید به صورت روزانه در برنامه‌ی درسی ما باشد و نسبت اختصاص دادن زمان مطالعه با توجه به سطح دانش‌آموز متغیر است.
کلام آخر
امیدوارم با مطالعه‌ی این مقاله و اجرای نکات آن به بهترین شیوه‌ی مطالعه‌ی درس شیمی رسیده و بالاترین درصد این درس را نصیب خود کنید. برای تمام دانش‌آموزانی که در مسیر رسیدن به آرزوهایشان تلاش می‌کنند آرزوی موفقیت دارم.