روش مطالعه SQ3R و مراحل آن برای یادگیری بهتر
روش مطالعه SQ3R یکی از بهترین تکنیک‌های مطالعه برای تثبیت کامل مطالب درسی در ذهن است. این روش شامل پنج مرحله مهم است که هرکدام به بهبود یادگیری و افزایش بازدهی مطالعه کمک می‌کند. در ادامه با مراحل این روش به طور کامل آشنا خواهیم شد.
مراحل روش SQ3R
کلمه SQ3R مخفف این ۵ مرحله است:
- پیش مطالعه (Survey)
- سوال کردن (Question)
- مطالعه دقیق (Read)
- یادآوری (Recite / Recall)
- مرور (Review / Revise)
هر یک از این مراحل اگر به‌درستی انجام شوند، می‌توانند کمک بزرگی به یادگیری بهتر و تثبیت مطالب کنند. البته ممکن است در ابتدا این روش کمی وقت‌گیر به نظر برسد، اما نتایج آن فوق‌العاده خواهد بود.
۱. پیش مطالعه (Survey)
در مرحله اول، با استفاده از تندخوانی باید به سرعت موضوع درس را مرور کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا دید کلی نسبت به درس پیدا کنید و خستگی و بی‌حوصلگی را کاهش دهید. پیش مطالعه باعث می‌شود که از دیگر دانش‌آموزان متمایز شوید، زیرا بسیاری از آن‌ها این مرحله را نادیده می‌گیرند.
۲. سوال کردن (Question)
در این مرحله، با طرح سوالاتی درباره بخش‌های مهم و بولد مطالب، به خودتان اهداف مطالعاتی می‌دهید. این سوالات باید درباره موضوعاتی باشد که فکر می‌کنید اهمیت بیشتری دارند. با پرسیدن سوالاتی مثل "این مبحث چه کاربردی دارد؟" یا "چه نوع سوالاتی ممکن است از این بخش مطرح شود؟"، ذهن شما به سمت تفکر خلاق و طراحی سوالات هدایت می‌شود.
۳. مطالعه دقیق (Read)
در این مرحله، شما با توجه به سوالاتی که در مرحله قبل طرح کردید، درس را به‌دقت و با تمرکز مطالعه می‌کنید. مطالعه دقیق شامل خواندن متن کتاب درسی، نکته‌برداری و حل تمرینات است. همچنین پیشنهاد می‌شود بعد از مطالعه دقیق، چند تست آموزشی برای تثبیت مطالب بزنید.
۴. یادآوری (Recite / Recall)
در مرحله یادآوری، باید مطالبی را که یاد گرفتید، به زبان خودتان بازگو کنید. نیازی نیست که مطالب را عیناً از کتاب درسی تکرار کنید. به‌جای آن، سعی کنید مفاهیم را به‌طور ساده و قابل فهم برای خودتان توضیح دهید. این کار می‌تواند با توضیح دادن مطالب برای دوستانتان یا ضبط صدای خودتان انجام شود.
۵. مرور (Review / Revise)
مرور یکی از مهم‌ترین مراحل در یادگیری موثر است. مغز شما تمایل دارد اطلاعات جدید را فراموش کند، مگر اینکه آن‌ها را مرور کنید. به یاد داشته باشید که طبق یک قانون ساده: "یا از اطلاعات استفاده کن یا آن‌ها را از دست بده". اگر مطالب را مرور نکنید، مغز حدود ۷۵ درصد از اطلاعات را تنها پس از یک روز فراموش می‌کند. بنابراین، مرور منظم و به‌موقع باعث تثبیت مطالب در حافظه بلندمدت شما خواهد شد.
نتیجه‌گیری
روش مطالعه SQ3R یکی از مؤثرترین تکنیک‌ها برای یادگیری و تثبیت مطالب درسی است. اگر هر یک از مراحل این روش را به‌درستی و با دقت انجام دهید، می‌توانید مطالب را بهتر و با سرعت بیشتری یاد بگیرید. این روش ممکن است در ابتدا زمان‌بر باشد، اما نتایج فوق‌العاده آن شما را شگفت‌زده خواهد کرد. پس برای رسیدن به موفقیت در کنکور یا هر آزمون مهم دیگری، این روش را به کار بگیرید و از آن بهره‌مند شوید.
امیدواریم این مقاله برای شما مفید بوده باشد. تا تکنیک‌های بعدی، موفق باشید!
نویسنده: دکتر رحیم زاده