شروع از بهمن ممکنه؟
یکی از سؤالات رایجی که دانش‌آموزان کنکوری در سال کنکور از مشاوران تحصیلی به‌مراتب می‌پرسند این است که شخصی که هیچ مطالعه‌ای نداشته، آیا امیدی است که با شروع از ماه بهمن بتواند خود را برای کنکور پیشرو آماده کند؟ جواب این سؤال بستگی به پارامترهای خیلی مختلفی دارد که یکی از آنها خودشناسی است. در این مقاله سعی داریم که با اشاره به آن پارامترها، این موضوع خودشناسی را تقویت کنیم.
شروع از بهمن نیازمند چه استراتژی‌هایی است؟
طبیعتاً اگر قصد این را دارید که از ماه بهمن شروع به مطالعه برای کنکور کنید، این دید را که توانایی تسلط کامل بر همه دروس کنکور را داشته باشید را باید کنار بگذارید. استراتژی که شما باید در پیش بگیرید این است که به‌وسیله یک دوست یا یک مشاور تحصیلی برای کنکور، مطالب و مباحثی که در کنکورهای سال‌های اخیر موردتوجه طراح بوده و درصد زیادی از سؤالات را به خود اختصاص می‌دهد را پیدا کنید، سپس شروع به مطالعه و تسلط کامل به آن مباحث کنید. مباحثی که سخت‌تر هستند یا درصد کمی از سؤالات را در کنکور به خود اختصاص می‌دهند، باید موقعی موردمطالعه قرار گیرد که از تسلط نسبتاً کافی نسبت به مباحثی که از اولویت بالاتری برخوردارند دارید.
دومین استراتژی که باید برای شروع از بهمن در نظر بگیریم، داشتن منابع درست است، یکی از مواردی که دانش‌آموزان روی آن تأکید می‌کنند این است که حتماً باید در آزمون‌های آزمایشی در حال برگزاری شرکت کنند، نکته‌ای که اینجا مطرح است این است که دانش‌آموزان توقع دارند در این بازه زمانی با سایر رقیبان کنکوری خود که مطالعة خود از چندین ماه پیش شروع کرده‌اند، رقابت کنند و این انتظاری و توقعی بسیار آسیب‌زننده ست و در عرض یک ماه می‌تواند دانش‌آموز را از رغبت درس‌خواندن بیندازد. چیدن یک برنامه درست، تحت‌نظر یک مشاور زبده می‌تواند دانش‌آموز را از استرس نرسیدن به کنکور پیش رو و حتی مقایسه با سایر رقیبان کنکوری خود نجات دهد.
پارامترهایی که باید برای شروع از بهمن در نظر بگیریم
یکی از مهم‌ترین کارهایی که شاید خیلی از ما در خیلی از مراحل زندگی‌مان نادیده می‌گیریم، داشتن هدف برای انجام کاری است، شاید هم خیلی از ما آن هدف را داریم؛ ولی به انتظار رسیدن صددرصدی فکر می‌کنیم. این که همواره انتظار رسیدن صددرصدی به هدفی را داشته باشید توقعی بیجاست، به طور مثال شما هدف قبول‌شدن در دانشگاه تهران را دارید؛ اما پس از نتایج کنکور و انتخاب رشته، در دانشگاه بهشتی قبول می‌شوید، اگر هدفی برای شما 100 است در صورت رسیدن به 80 آن هدف هم باز جای خوشحالی دارد. منظورم از این جمله این بود که توانایی این را داشته باشیم که خود را با کمالگرایی بی مورد و بی جا اذیت نکنیم.
در انتظار صددرصدی از هدف صحبت کردیم؛ ولی در مورد خود هدف داشتن صحبت نکردیم. در مقاله دیسیپلین که قبلاً در مورد آن کلی صحبت کرده بودیم، به این موضوع اشاره کردیم که چرایی هدف مشوق ما برای رسیدن و ادامه‌دادن به آن هدف است. در واقع در آن مقاله به پدیده "چراها" اشاره کردیم. گفتیم که در پدیده "چراها" باید با پرسیدن چراهای پشت‌سرهم به عمق دلیل هدفمان برسیم. یادداشت‌کردن آن دلیل عمقی است که مارا تشویق به ادامه مسیر می‌کند.
در ادامه همین داشتن هدف و دلیل عمقی برای آن، موضوع دیگری را می‌خواهیم مطرح کنیم و آن هم خودشناسی است. مهم‌تر از داشتن هدف این است که آیا توانایی رسیدن و ادامه در مسیر هدف را در خود می‌بینید؟ آیا توانایی این را دارید که در این بازه زمانی کوتاه، تمام چیزهای حواس‌پرت کن زندگی را حذف کنید، آیا حاضرید که تمرکز خود به طور کامل روی درس گذاشته تا بیشترین بازدهی ممکن را داشته باشید؟ و همه اینها برمی‌گردد به خودشناسی و این موضوع خود یک گام مهمی در شروع هدف است.
استراتژی تحصیلی
قبلاً هم اشاره کردیم که یکی از استراتژی‌ها حذف مطالبی است که سهم کمتری از سؤالات را در کنکور به خود اختصاص می‌دهند و یا سخت‌تر هستند. استراتژی بعدی که تا حد زیادی به این موضوع بی‌ربط نیست، تمرکز بیشتر روی مطالب پایه‌ای است، به طور مثال فصلی مثل تابع که اساساً همه چیز در ریاضی است باید به‌خوبی یادگرفته شود. از فصول مهم بعدی که آسان‌تر هستند و سهم سؤالات خوبی در کنکور دارند، هندسه یازدهم و دوازدهم است که حداقل سه سوال در کنکور از این مباحث مطرح می‌شود و می‌توان در مدت‌زمان کوتاهی به‌خوبی به این مبحث مسلط شد.
مباحث بنیادی و اساسی دیگر که در کنکور مطرح است، مبحث استوکیومتری در شیمی است که بازهم پایه و اساس همه موارد در شیمی می‌باشد. صحبت از درس شیمی شد، بهتر است به این موضوع اشاره کنیم که این درس از تعداد سؤالات مفهومی و حفظی زیادی در کنکور برخوردار است. داشتن منابعی که تمرکز خود را روی مباحث حفظی و مفهومی گذاشتن می‌تواند کمک زیادی به ما بکند. مورد دیگر در درس شیمی این است داشتن روتین می‌تواند استراتژی مفیدی مخصوصاً برای حل مسائل باشد، کتاب‌هایی تحت عنوان "مسائل شیمی" در بازار موجود است که تمرکز خود را روی حل مسائل شیمی گذاشته‌اند. داشتن روتین شبانه مثل حل 10 تست مسائل می‌تواند مفید باشد مخصوصاً برای کسانی که در حل مسائل شیمی ضعیف‌اند.
استراتژی بعدی که باید در یک ماه باقی‌مانده به کنکور در نظر بگیرید، زدن آزمون‌های آزمایشی متعدد از مؤسسات متفاوت است. آزمون‌هایی که در همین سال تحصیلی و حتی در سال گذشته برگزار شده می‌تواند برای ما مفید باشد. در کنار این آزمون‌های آزمایشی، نباید از کنکورهای سال‌های اخیر غافل شد، درست است که ایده‌هایشان را بارها و حتی به‌مراتب سخت‌تر در آزمون‌های آزمایشی دیده‌اید؛ ولی باز هم حل سؤالات آنها خالی‌ازلطف نیست. پیشنهاد می‌شود که سؤالات را از کنکور 99 به بعد حل کنید.
معرفی منابع خوب برای شروع مطالعه
درس ریاضی: برای شروع کار می‌توان از درس‌نامه و تست‌های کتاب مهرماه جامع استفاده کرد و در ادامه اگر حس کردید که به درصد خوب و مطلوبی رسیدید می‌توانید از کتاب آی‌کیو جامع استفاده کنید. برای حل سؤالات زمان‌دار می‌توانید از کتاب فصل آزمون خیلی سبز استفاده کنید.
درس فیزیک: قطعاً بهترین کتاب‌ها برای شروع کتاب خیلی سبز جامع یا کتاب‌های ویندوز نشر الگو هستند؛ ولی برای پیشرفت بیشتر می‌توانید از کتاب نردبام هم استفاده کنید که سؤالات چالشی‌تری دارد. ناگفته نماند که کتاب‌های ویندوز نشر الگو هم سوال سخت‌تر و چالشی‌تری نیز دارند. برای حل سؤالات زمان‌دار هم موج آزمون نشر الگو می‌تواند منبع خوبی باشد.
درس شیمی: برای شروع از خیلی سبز می‌توان استفاده کرد و برای سؤالات چالشی‌تر می‌توانید به سراغ کتاب آی‌کیو جامع بروید. برای حل سؤالات زمان‌دار هم موج آزمون نشر الگو می‌تواند منبع خوبی باشد.
درس زیست: برای شروع بازهم کتاب پینوکیو خیلی سبز می‌تواند منبع خوبی باشد؛ ولی برای رسیدن به درصدهای بالاتر، اصلاً از کتاب آی‌کیو جامع غافل نشوید. برای تست‌های زمان‌دار هم می‌توانید سراغ آزمون‌های آزمایشی سال‌های قبل و آزمون‌هایی که در طول همین سال برگزار شده بروید.
حرف آخر
چندین مورد برای رسیدن به کنکور پیش رو حائز اهمیت است:
- خودشناسی
- یافتن چرایی عمیق (حتماً مقاله دیسیپلین را مطالعه کنید)
- استفاده از منابع درست
- داشتن مشاور یا برنامه‌ریزی دقیق و درست
- عدم مقایسه خود با سایر دانش‌آموزان کنکوری
- کنارگذاشتن کمالگرایی و عادی به‌حساب‌آوردن شکست‌ها در این مسیر