نکات مهم در انتخاب رشته کنکور سراسری 1404
امروزه انتخاب رشته کنکور به عنوان یکی از مراحل مهم در مسیر موفقیت و رسیدن به رشته و دانشگاه دلخواه برای داوطلبان کنکور سراسری است. آشنایی با مراحل انتخاب رشته سراسری و آزاد می‌تواند احتمال پذیرفته شدن ما را در رشته و دانشگاه مورد علاقه خود افزایش دهد. انتخاب رشته مرحله آخر مسیر کنکور است که باید با دقت و اطمینان کامل همراه با داشتن اطلاعات جامع و درست انجام دهیم، زیرا انتخاب رشته برای هر داوطلب متفاوت انجام خواهد شد و کمک گرفتن از مشاوری که اطلاعات درستی از فرآیند داشته باشد بسیار کمک‌کننده خواهد بود.
در این مقاله قصد داریم به بررسی نکات مهم و حائز اهمیت در فرآیند انتخاب رشته و داشتن دید درست و اطلاعات جامع از آن بپردازیم. اگر علاقه‌مند به این موضوع هستید، لطفا تا انتها همراه ما باشید.
چگونه کارنامه کنکور سراسری خود را بررسی کنیم؟
هر یک از کارنامه‌های کنکور سراسری تیر ماه و اردیبهشت ماه که در آزمون شرکت کرده باشید، در مرداد ماه توسط سازمان سنجش اعلام می‌شود. کارنامه‌های اعلام شده توسط سازمان سنجش دارای اطلاعات مهمی مانند اطلاعات فردی دانش‌آموز، محل تحصیل، معدل و میزان سوابق تحصیلی، نمرات خام و نمرات آزمون اختصاصی و ... برای هر داوطلب ذکر شده است. توجه داشته باشیم که در صورت صحیح نبودن و داشتن مغایرت اطلاعات باید پیگیری کرده و اعتراض خود را ثبت کنیم تا مجدد بررسی شود.
مهم‌ترین بخش کارنامه کنکور سراسری
مهم‌ترین قسمت کارنامه کنکور سراسری ما مربوط به بخشی است که نمرات خام و نمرات آزمون اختصاصی ما نوشته شده است. در این قسمت از کارنامه به هر داوطلبی که در کنکور سراسری شرکت کرده باشد، رتبه‌ای که در آزمون کسب کرده است را نشان می‌دهد. با توجه به رتبه کل و تراز و رتبه هر داوطلب می‌توانیم با داشتن اطلاعات درست و کمک گرفتن از مشاور برای انجام انتخاب رشته اصولی، بهترین قبولی را نصیب خود کنیم.
نکات ضروری انتخاب رشته که باید توجه خاص به آن‌ها داشته باشیم
در انتخاب رشته کنکور باید علاوه بر رشته یا رشته‌هایی که در نظر داریم، به شهر و استان، دانشگاه و دوره‌های آن نیز توجه ویژه داشته باشیم. پس نیازمند اطلاعات کاملی از شهرها، دانشگاه‌ها و دوره‌های مختلف تحصیل هستیم.
چگونه رشته‌ها را بشناسیم و درست انتخاب کنیم؟
با کمک مشاور و با توجه به رتبه هر فرد، رشته‌هایی که در آن‌ها امکان قبولی برای ما وجود دارد را پیدا می‌کنیم. سپس به خوبی و با دقت بسیار درباره آن رشته‌ها تحقیق کرده و تمام جوانب را می‌سنجیم تا انتخاب درستی داشته باشیم.
رشته‌هایی که دلخواه و علاقه‌مند آن‌ها هستیم را نیز در نظر می‌گیریم، زیرا یکی از رکن‌های اساسی انتخاب رشته، در نظر داشتن علاقه فردی او به رشته و شغل آینده آن است.
تعداد رشته‌هایی که در دفترچه و در دنیای واقعی وجود دارند بسیار است و به تعدادی رشته خاص محدود نمی‌شوند و کمتر کسی اطلاعات کامل و درستی از تمام رشته‌های موجود دارد. پس باید به خوبی زمان مناسب را به جمع‌آوری اطلاعات درباره رشته‌ها اختصاص دهیم و با مشورت مشاور، اطلاعات خود را به‌روز و کامل کنیم و شناخت خود از رشته‌ها را به حداکثر اطلاعات برسانیم تا انتخاب درستی داشته باشیم.
نقش مشاور و تأثیر داشتن مشاور در فرآیند انتخاب رشته
هر رشته‌ای معایب و مزایای مختص به خود را دارد و باتوجه به استعدادهای ذاتی، علاقه فردی، توانایی‌ها، شرایط خانوادگی و امکانات و روحیه فردی هر داوطلب نمی‌توان انتخاب رشته کلی انجام داد، زیرا هر داوطلب هدف متفاوتی را در زندگی خود دنبال می‌کند و برای تمام داوطلبان و متقاضیان کنکور و انتخاب رشته نمی‌توان نسخه کلی در نظر گرفت. برای هر داوطلب بسته به شرایط ذکر شده انتخاب‌های متفاوتی وجود خواهد داشت، پس نقش و تأثیر مشاور بسیار پررنگ است.
باید در انتخاب مشاور توجه بالایی داشته باشیم، زیرا هر مشاوری نمی‌تواند به ما در مسیر انتخاب رشته کمک کند و ما را به بهترین قبولی‌ها برساند. مشاورهایی وجود دارند که با انتخاب‌های نادرست و اشتباه خود، داوطلب را مردود و یا به حق خود در قبولی رشته مورد نظر نرسانده‌اند و باعث نابودی و تباهی زحمات یک ساله داوطلب و از بین رفتن تلاش‌های او شده‌اند. مشاوری که برای فرآیند انتخاب رشته انتخاب می‌کنیم باید کاربلد و دارای اطلاعات به‌روز و جدیدی باشد. متأسفانه مشاورهایی وجود دارند که بسیار پرمدعا و از قضا پرطرفدار نیز هستند ولی اطلاعات درستی از رشته‌ها ندارند و با تغییرات اتفاق افتاده آشنا نیستند و آن‌ها را برای انتخاب رشته داوطلب در نظر نمی‌گیرند و به اشتباه نتیجه قبولی شوکه‌کننده‌ای را برای فرد رقم می‌زنند. پس انتخاب مشاوری که اطلاعات به‌روز داشته باشد بسیار حائز اهمیت است و باید اطلاعاتی که از رشته به ما می‌دهند صحت داشته باشد نه صرفا بر اساس عقیده و اطلاعات سال‌های گذشته باشد.
احساساتی انتخاب رشته کردن
به هیچ عنوان احساساتی انتخاب رشته نکنید، زیرا انتخاب رشته آینده ما را در برمی‌گیرد و باید تمام جوانب را به درستی بسنجیم و بر اساس باورهای غلط و شنیده‌هایی از دیگران، آینده خود را به نابودی و افسوس نرسانیم.
اطلاعات عام مردم از رشته‌ها اشتباه است و عام مردم از رشته‌ها اطلاعات کاملی ندارند. پس نباید درگیر احساسات شده و به اطلاعات ناقص و تصور اشتباه آن‌ها کار نادرستی را انجام دهیم.
باور غلطی که شایع است و می‌شنویم اینکه تمام رتبه‌های تک رقمی و دو رقمی به رشته دندان‌پزشکی علاقه‌مند و تمام رتبه‌های سه رقمی به رشته پزشکی رسیده و انتخاب دیگری ندارند. اما همانطور که گفتیم این باور کاملا نادرست است و داوطلبانی هستند که با رتبه سه رقمی به رشته فیزیوتراپی علاقه‌مند بوده و آن را انتخاب کرده‌اند. بستگی به خود ما و علاقه ما دارد که رشته‌ای را که انتخاب می‌کنیم در کنار علاقه تلاش بسیاری داشته باشیم و به موفقیت بالایی نیز دست پیدا کنیم.
کسانی که در انتخاب رشته علاقه خود را در نظر نگرفته‌اند و صرفا بر اساس جو و معیارهای نادرست دیگری انتخاب رشته را انجام داده‌اند، همان دانشجوهای انصرافی دانشگاه هستند که پس از اتمام ترم اول به دنبال تغییر رشته و به فکر دوباره کنکور دادن می‌افتند و عمر و وقت خود را نیز صرف اشتباه کرده و کار را برای خود سخت کرده‌اند. پس واقعا نیاز به زمان و شناخت کامل داریم تا دچار مشکل نشویم.
چرا باید محدوده قبولی را در نظر بگیریم
در نظر گرفتن حدود قبولی و آخرین قبولی برای هر رشته در این فرآیند مهم است، زیرا باید رشته محل‌هایی را که انتخاب می‌کنیم به سه دسته تقسیم کنیم: قسمت اول انتخاب‌های خوشبینانه، قسمت دوم انتخاب‌های واقع‌بینانه، قسمت سوم انتخاب‌های بدبینانه و کف قبولی خود را در نظر بگیریم.
رشته‌های محل قبولی خوشبینانه رشته‌هایی هستند که می‌دانیم شانس قبولی ما با توجه به رتبه کسب کرده در آن‌ها صفر یا احتمال بسیار کمی دارد، اما هیچ گونه ضرری ندارد و می‌توانیم در ابتدای لیست انتخاب رشته خود این دسته رشته‌ها را وارد کنیم زیرا 150 انتخاب را مجاز هستیم و تعداد مناسبی است.
برای قسمت واقع‌بینانه و کف قبولی‌ها باید بسیار محتاط عمل کنیم و بی‌گدار به آب نزنیم، زیرا وارد کردن یک کدرشته بالاتر می‌تواند آینده ما را تغییر دهد و نباید شانس قبولی رشته بهتر را به هیچ عنوان از دست بدهیم. اطلاعات کف قبولی رشته‌ها را می‌توانیم از مشاور خود پرسیده و یا از سایت‌های مختلف جستجو کنیم، اما بسیاری از سایت‌ها به‌روز نشده و اطلاعات سال‌های پیش را به ما می‌دهند. پس بهترین گزینه گرفتن اطلاعات از مشاور باتجربه است.
در کنار رتبه قبولی رشته‌های مختلف در یک دانشگاه و دوره خاص و دانستن حدود قبولی آن، باید رتبه خود و احتمالات را نیز در نظر داشته باشیم.
می‌توانیم از کارنامه‌های قبولی سال گذشته نیز استفاده کنیم، اما همانطور که گفتیم داشتن مشاور خبره‌ای که اطلاعات جامع و دقیقی داشته باشد در زمان مفید بودن بسیار کمک‌کننده است.
تصمیم پشت کنکور ماندن
سالانه تعداد زیادی از دانش‌آموزان پس از دیدن کارنامه خود از رتبه کسب کرده ناراضی و ناراحت می‌شوند و به نتیجه دلخواه خود نمی‌رسند و به فکر شرکت مجدد در کنکور سراسری و پشت کنکور ماندن می‌افتند.
پشت کنکور ماندن تصمیم بسیار مهمی است که نباید با احساسات و عواطف گرفته شود، زیرا یک سال از عمر خود را صرف خواندن درس‌هایی تکراری می‌کنیم و باید تمام جوانب را بسنجیم و در نظر بگیریم. تعداد زیادی دانش‌آموز پشت کنکوری هستند که سالیان سال به نتیجه دلخواه خود نرسیده و بعد از گذشت مدتی به ناچار در رشته‌ای پایین‌تر از حد انتظار خود دانشجو شده‌اند. تعداد کثیری داوطلب پشت کنکوری نیز وجود دارند که با ماندن و خواندن و تلاش بسیار توانسته‌اند به اهداف و آرزوی خود دست یابند.
باید به خوبی درباره این تصمیم مشورت کرده و فکر کنیم. آیا می‌توانیم مجدد درس بخوانیم؟ انرژی کافی برای درس خواندن مجدد را داریم؟ خانواده همراه و پشتیبان ما است و اجازه این کار را به ما می‌دهد؟ باید به شرطی بمانیم که نتیجه را از سال قبل بهتر کرده و به هدف و آرزوی خود برسیم، در غیر این صورت جز تلف کردن عمر و مشکلات روانی و فشار و استرس برایمان سودی نخواهد داشت.
داوطلبان پسر مشکلی اضافه‌تر مانند سربازی را نیز دارند و اگر به پشت کنکور ماندن فکر می‌کنند باید راه‌حل‌هایی که برای آن وجود دارد را استفاده کنند، مانند ثبت‌نام در یک دانشگاه پیام نور و یا غیرانتفاعی و در کنار آن تلاش مجدد برای کنکور سراسری و رسیدن به هدف خود را ادامه دهند.
محرومیت از کنکور سراسری
همانطور که می‌دانیم از امسال محرومیت از کنکور سراسری برگشته است و با پذیرفته شدن در انتخاب‌های روزانه خود در انتخاب رشته، از شرکت در کنکور سراسری به مدت یک سال محروم می‌شویم، یعنی در سال 1404 نمی‌توانیم کنکور داده و باید برای کنکور سال 1405 تلاش کنیم. دقت داشته باشیم که با پذیرفته شدن در دوره‌های روزانه محرومیت شامل ما می‌شود و پذیرفته شدن در دوره‌های شهریه‌پرداز و آزاد شامل محرومیت نمی‌شود.
پس باید در انتخاب رشته محرومیت را نیز در نظر بگیریم و به هر قیمتی کدرشته‌های دانشگاه‌های دولتی را وارد نکنیم، زیرا شانس دوباره کنکور دادن را نیز از دست خواهیم داد.
شرایطی که در انتخاب رشته باید توجه کنیم
عوامل بیرونی بسیاری وجود دارند که در نگاه اول مهم به نظر نمی‌آیند اما باید توجه زیادی به آن‌ها داشته باشیم. عواملی مانند: اهمیت شهر محل تحصیل، رفت و آمد، آب و هوای شهر محل تحصیل، شهریه دانشگاه، داشتن خوابگاه دانشگاه، تیپ دانشگاه و...
اهمیت شهر محل تحصیل
شهری که انتخاب می‌کنیم برای ادامه تحصیل دارای اهمیت است زیرا ما در دوره کارشناسی حداقل 4 سال در آن شهر زندگی خواهیم کرد و باید با امکانات و شرایط آن شهر آشنایی داشته باشیم.
فاصله شهر محل تحصیل تا شهر محل زندگی ما
فاصله شهر محل تحصیل تا شهری که ما و خانواده در آن زندگی می‌کنیم بسیار مهم است، زیرا نبود خانواده و وابستگی ما به آن‌ها و احساس دلتنگی با فاصله بیشتر افزایش پیدا می‌کند. همچنین خانواده‌هایی هستند که اجازه تحصیل در شهر بسیار دور را به فرزندان خود نمی‌دهند و تحصیل در رشته و دانشگاه شهر خود به تحصیل در رشته و دانشگاه شهر دورتر با وجود قبولی در رشته بهتر برایشان ارجحیت دارد.
با دور شدن از خانواده زندگی مستقل و مشکلات فراوان آن را تجربه خواهیم کرد و هر کسی نمی‌تواند از پس آن‌ها بر بیاید، پس باید در نظر داشته باشیم.
رفت و آمد
داشتن پرواز مستقیم به شهر شما، حمل و نقل با اتوبوس و یا راه‌آهن و رفت و آمد با قطار و ... را نیز باید در نظر داشته باشیم. رفت و آمد و خطرات جاده‌ای و هزینه‌هایی که برای رفت و آمد داریم بسیار حائز اهمیت است و باید با خانواده مشورت‌های لازم را انجام دهیم.
بسیاری با فکر انتقالی گرفتن، شهرهای دورتر را برای قبولی رشته بهتر انتخاب می‌کنند، اما یکی دیگر از اشتباهات رایجی است که عده‌ای به غلط گرفتار آن می‌شوند. انتقالی به شهر خود و یا شهر دیگر بسیار سخت داده می‌شود و گاهی نیز گرفتن انتقالی کاری غیرممکن است، پس نباید بی‌گدار به آب بزنیم. این کار باعث می‌شود با خواندن چند ترم انصراف بدهیم و آورده‌ای برایمان نخواهد داشت.
آب و هوا
در نظر داشته باشیم آب و هوای محل تحصیل و زندگی ما و اختلاف دمایی آن‌ها نیز مهم است و باید با خلق و خوی ما سازگار باشد.
شهریه دانشگاه‌ها
باید شهریه هر رشته و دانشگاه را در نظر بگیریم و با وضعیت مالی خود و خانواده مقایسه کنیم. قشر بسیاری از جامعه از پس هزینه‌های کلان دانشگاه‌ها بر نمی‌آیند و با ادامه تحصیل داوطلب مخالفت می‌کنند.
در دانشگاه‌های پردیس بین‌الملل، قبولی در ظرفیت مازاد و دوره شبانه و دانشگاه‌های پیام نور و غیرانتفاعی باید هر ترم شهریه‌ای را پرداخت کنیم. فقط با قبولی در دوره روزانه است که بابت تحصیل شهریه‌ای پرداخت نخواهیم کرد.
میزان شهریه وابسته به رشته و دانشگاه است و گاهی در شهرهای مختلف نیز شهریه دانشگاه متفاوت است.
به طور کلی بیشترین شهریه دانشگاه مربوط به پردیس بین‌الملل و ظرفیت مازاد است. ظرفیت خودگردان نیز شهریه بیشتری نسبت به سایر دوره‌ها دارد. در نظر داشته باشیم که شهریه دانشگاه سال به سال افزایش پیدا کرده و هر سال درصدی به آن اضافه خواهد شد.
خوابگاه
دانشگاه‌هایی وجود دارند که خوابگاه ندارند و اگر محل تحصیل از محل زندگی شما متفاوت باشد با مشکل مواجه خواهید شد، پس داشتن خوابگاه را نیز باید در نظر بگیریم. در دوره‌های شبانه تفاوت بسیاری با دوره روزانه وجود ندارد، اما معمولا به پذیرفته‌شدگان دوره شبانه خوابگاه تعلق نمی‌گیرد. همچنین باید هزینه‌ای که ماهانه بابت خوابگاه از شما دریافت می‌کنند را نیز به لیست هزینه‌های خود اضافه کرده و در نظر بگیرید.
دوره‌های مجازی
رشته‌هایی هستند که کلاس ندارند و به صورت مجازی و با اینترنت به تحصیل بپردازید و شهریه آن‌ها هم به اندازه همان شهریه دوره شبانه است و در این دوره مشکل خوابگاه نخواهید داشت.
برخی از دانشگاه‌ها کمک‌هایی برای پرداخت شهریه دارند، کمک‌هایی مانند وام برای پرداخت شهریه و کمک‌های مالی متفاوت به دانشجویان اختصاص می‌دهند و بسته به نوع دانشگاه ممکن است به شما تعلق بگیرد و از آن‌ها استفاده کنید.
تیپ‌بندی دانشگاه‌ها
تیپ دانشگاه نیز برای عده‌ای از داوطلبان مهم است و امکانات دانشگاه تیپ یک و دو و سه با هم متفاوت است.
دانشگاه آزاد
برخی از آن‌ها دارای خوابگاه هستند و شهریه نیز باید پرداخت کنید، اما نکته‌ای که دارای اهمیت بسیار است اینکه قبولی در دانشگاه آزاد مانند دانشگاه دولتی نیست و برای قبولی در دانشگاه آزاد باید دفترچه انتخاب رشته و فرم متفاوت با سراسری را برای انتخاب رشته پر کنید. همچنین قبولی آن با رتبه کشوری محاسبه می‌شود و رتبه شما در سهمیه در نظر گرفته نمی‌شود و شانس قبولی تمام داوطلبان یکسان است و به قطب و بوم و ناحیه آن‌ها وابسته نیست.
خدماتی که مشاور انتخاب رشته باید ارائه بدهد
موسسه‌ها و مشاوران خدمات متفاوتی را برای انتخاب رشته در نظر می‌گیرند اما به طور کلی خدماتی مانند ارتباط با مشاور، تحلیل درست کارنامه، شناسایی توانمندی‌ها و علاقه شما، معرفی رشته‌ها، وارد کردن کدرشته‌ها، بررسی آینده شغلی هر رشته، بررسی آینده تحصیلی، در نظر گرفتن شرایط مهاجرت برای شما، صحبت و آگاه کردن خانواده و گاهی متقاعد کردن آن‌ها، معرفی رشته‌های پنهان و ناشناخته بین اکثر آن‌ها مشترک است.
می‌توانید برای صرفه‌جویی در زمان و اطلاعات درست از خدمات مشاوران برای انتخاب رشته کمک بگیرید.
تست شخصیت‌شناسی
آزمون‌ها و تست‌هایی هستند که با شرکت در آن‌ها می‌توانید به شناخت بهتر خود رسیده و علایق و روحیات و عواطف خود را بهتر شناخته و انتخاب بهتری نیز داشته باشید.
کلام آخر
در این مقاله سعی کردیم به بررسی نکات مهم انتخاب رشته و اهمیت داشتن مشاور برای فرآیند انتخاب رشته بپردازیم.
امیدوارم با مطالعه این مقاله دغدغه‌های شما در انتخاب مشاور و مسیر انتخاب رشته کم شود و به بهترین قبولی دست یابید و در آخر برای تمام دانش‌آموزانی که در مسیر رسیدن به آرزوهایشان تلاش می‌کنند آرزوی موفقیت دارم.