سری همایش‌های جمع‌بندی پازل: همایش جمع‌بندی شیمی با استاد پارسا فراهانی
در این همایش که چند روز پیش با حضور استاد پارسا فراهانی، دبیر کنکور شیمی نامدار، دکتر پیمان رحیم‌زاده، رتبه 2 کنکور سراسری سال 94 و حسین شاهسواری، گزینشگر آزمون‌های مپ و ویراستار آزمون‌های ماز و قلمچی برگزار شد، در مورد استراتژی‌هایی که دانش‌آموزان پایۀ دهم و یازدهم و دوازدهم در دو سطح ضعیف و متوسط باید تا انتهای سال تحصیلی‌شان در پیش بگیرند تا بتوانند بهترین نتیجه را بگیرند، صحبت شد. با ما در ادامۀ این گزارش متنی همراه باشید. گزارش به سبک سوال و جواب نوشته شده است.
دانش‌آموزی که سطح صفر دارد
پیمان رحیم‌زاده:
دانش‌آموزان کنکوری تا اینجای کار که اواخر اسفند محسوب می‌شود، اگر سطح صفر را در درس شیمی داشته باشند، آیا می‌توانند تا کنکور اردیبهشت و تیر به درصد معقول و مناسب برسند؟
پاسخ پارسا فراهانی:
نه‌تنها در درس شیمی بلکه در بقیۀ دروس هم می‌توانند بهترین نتیجه را بگیرند. دانش‌آموزان کنکوری که از سال 1402 تا سال 1404 کنکور داشتند و دارند، چندین برگ برنده را نسبت به دانش‌آموزان قدیمی‌تری که چندین سال پیش کنکور دادند دارند. اولین برگ برندۀ این دانش‌آموزان نبودن دروس عمومی در آزمون کنکور پیش رویشان است که بار مطالعاتی دانش‌آموز را تا حد زیادی کم کرده است. دومین برگ برنده این دسته از دانش‌آموزان کنکوری، تاثیر قابل توجه و غیرقابل چشم پوشی دروس نهایی در نتیجۀ آزمون کنکورشان است. فرایندی که دانش‌آموز کنکوری باید طی کند تا بتواند بهترین نتیجه را در دروس نهایی بگیرد بسیار ساده‌تر از فرایند آماده‌سازی برای دروس کنکور است.
اما این وسط یک موضوع مهمی وجود دارد که مشکل بسیاری از دانش‌آموزان کنکوری است و آن هم سوال تکراری است که بارها از خود و دیگران می‌پرسند: ((اگر از الان شروع کنم امکان گرفتن نتیجۀ دلخواه وجود دارد؟)). در جواب این سوال تکراری باید گفت که اگر دانش‌آموز به مدت یک هفته به‌صورت مداوم و با دیسیپلین پای درس و مطالعه بنشیند، به‌راحتی به غول اشتباهی که از کنکور در ذهن خودساخته بود پی می‌برد و این موضوع به آنها انرژی مضاعف برای ادامه فرایند مطالعه‌شان می‌دهد.
استراتژی سطح صفر
پیمان رحیم‌زاده:
بریم سراغ دانش‌آموزی که سطح صفر دارد، این دانش‌آموز باید چه استراتژی‌هایی را تا پایان فرجۀ کنکور در پیش بگیرد؟
پاسخ پارسا فراهانی:
دانش‌آموزی که سطح صفر دارد باید در گام اول هر سه فصل شیمی دهم و فصل یک شیمی یازدهم را مطالعه کرده، این مطالعه‌کردن باید به‌صورت کامل انجام شود؛ یعنی همراه با مرور و حل تمرین و تست‌زنی باشد تا بتوانند از پس اکثر تست‌های این مباحث در کنکور اردیبهشت بربیایند. بامطالعه این مباحث دانش‌آموز می‌تواند به درصد 30 الی 35 درصد در کنکور دست پیدا کند که بالاتر از درصد میانگین 1000 نفر اول کشور است. تا کنکور اردیبهشت تمرکز باید فقط روی فرایند تست‌زنی باشد و هیچ‌گونه نگرانی بابت دروس تشریحی و نهایی نباید نداشته باشد. نگرانی خود بابت دروس نهایی را باید به بعد از کنکور اردیبهشت بیندازیم.
خواندن این مباحث چندین مزیت دارد، اول اینکه خواندن فصل 3 دهم علاوه توانایی که به ما در حل سوالات این فصل در کنکور می‌دهد، پیش نیاز فهم مباحث فصل یک دوازدهم را به ما می‌دهد.
اگر دانش‌آموز کمی سخت‌کوشی به خرج دهد و علاوه بر فصول گفته شده فصل 3 یازدهم را مطالعه کند، می‌تواند سوالات حفظی و مفهومی این مبحث را در کنکور حل کند که درصد او را به بالای 40 ارتقا می‌دهد و این درصد بالاتر از میانگین هزار نفر اول کشور است.
تسلط بر مباحث کنکور
پیمان رحیم‌زاده:
برای تسلط بر مبحثی در دروس کنکور فقط دیدن ویدئو کافی نیست و حتماً باید تمرین و تکرار صورت گیرد.
پاسخ حسین شاهسواری:
بعد از خواندن هر فصل بهترین کار بعد از حل سؤالات آن مبحث رجوع به فصل قبلی است. باید روند مطالعه برای کنکور در این زمان کوتاه به‌گونه‌ای باشد که هر مبحث 3 الی 4 بار تکرار شود و این لازمۀ رسیدن به درصدی است که گفتیم.
نکته:
پیمان رحیم‌زاده:
در ادامه هر سه نفر بر این موضوع تأکید می‌کنند که بهترین استراتژی برای گرفتن بهترین نتیجه در کنکور، تسلط بر مباحث پایه است؛ مثلاً در ریاضی مباحثی مثل تابع و...
پاسخ پارسا فراهانی:
وقتی بر مباحث پایه مسلط نباشیم، این موضوع ما را مجبور حفظ‌کردن می‌کند و حفظ‌کردن آن درس را برایمان آزاردهنده می‌کند و همچنین زمان بیشتری از ما می‌گیرد و در آخر به تسلط در آن مبحث ختم نمی‌شود.
منابع تست
پیمان رحیم‌زاده:
از چه منبعی تست بزنیم؟
پاسخ پارسا فراهانی:
دانش‌آموزانی که صفر هستند، تا کنکور اردیبهشت باید تستی کارکنند و بعد از کنکور اردیبهشت تا زمان امتحان‌های نهایی، باید تمام توان خود را روی مطالعۀ دروس نهایی بگذارند تا بتوانند حداکثر امتیاز ممکن را در این بخش کسب کنند.
برای تست‌زنی هم می‌توانند از یک کلاس نکته و تست که شروع از صفر دارند استفاده کنند و مباحثی که گفته شد را مطالعه کنند و آنها را بارها تکرار و تمرین کنند.
تسلط روی شیمی
پیمان رحیم‌زاده:
دانش‌آموزی که در این مرحله قرار دارد، باید به حرف دبیری که در کلاس آن شرکت کرده یا به‌طورکلی از دستور عمل و استراتژی یک نفر پیروی کند و به اصلاح نباید از این شاخه به آن شاخه بپرد؛ زیرا هیچ فرصت آزمون و خطایی برای این دانش‌آموز وجود ندارد. منبع تست‌زنی که پیشنهاد می‌شود باید یک پک گلچین شده سؤالات باشد.
حسین به نظرت برای تسلط روی شیمی نهایی، چه کارهایی را باید انجام داد؟
پاسخ حسین شاهسواری:
قدم اول بررسی سؤالات آزمون‌های نهایی سال‌های گذشته است که در دو نوبت خرداد و شهریور برگزار می‌شود. در گام بعدی اگر در کلاس آمادگی برای آزمون‌های تشریحی شرکت می‌کنند و جزوۀ کاملی دارد، دیگر هیچ نیازی به کتاب‌هایی مثل فرمول 20 و سایر منابع نیست. مورد بعدی این است که حتماً به حرف دبیری که با آن کلاس را پیش می‌برند گوش کنند؛ چون فرصت برای آزمون‌وخطا وجود ندارد. اگر بازهم احساس نیاز داشتند، می‌توانند در آزمون‌های تشریحی که مؤسسات مختلف برگزار می‌کنند شرکت کنند تا آمادگی خود را تکمیل کنند.
پاسخ پارسا فراهانی:
در راستای تکمیل صحبت حسین اضافه کنم که اگر قصد شرکت در آزمون‌های تشریحی شبیه‌ساز دارید، در آزمون‌های سنجش و خیلی سبز شرکت کنید؛ زیرا یک طراح مشترک با آزمون‌های نهایی دارد.
کنکور تیر ماه 1404
پیمان رحیم‌زاده:
آنچه که در آزمون‌های نهایی از خود سوال و فهمیدن آن اهمیت دارد، نحوه نوشتن پاسخ و پاسخ‌نامه است. دانش‌آموزان حتماً باید پاسخ‌نامه را به‌خوبی مطالعه کنند.
حالا سؤال بعدی، برای کنکور تیر، دانش‌آموز باید چه فرایندی را در پیش بگیرد؟
پاسخ پارسا فراهانی:
تا حالا که 35 درصد در کنکور کسب کردیم و در کنارش دروس دوازدهم را برای نهایی مطالعه کردیم و با توجه به اینکه همۀ سوالات کنکور سخت مطرح نمی‌شوند در نتیجه می‌توانیم چندین سوال را با توجه به سوادی که از مطالعه کردن برای نهایی بدست آوردیم، حل کنیم. اولین کار مطالعه و مرور دوباره دروس دهم و فصل یک یازدهم است. بعد از اینکه همۀ این اقدامات را انجام دادیم، سعی شود که به سراغ یک سری تست پرتکرار و گزیده از دروس دوازدهم رفته و به حل آنها پرداخته تا بخشی از فرایند آماده‌سازی برای دروس دوازدهم هم صورت بگیرد.
نکتۀ مهم بعدی که باید به آن توجه کرد این است که اگر در یک آزمون نتیجۀ بد گرفتیم نباید ناامید شد. این اتفاق برای کسی که از سطح صفر شروع کرده می‌تواند اتمام کنندۀ تمام تلاش‌هایش باشد و او را در وسط راه از ادامه تلاش‌هایش منصرف کند.
بعد از عید
پیمان رحیم‌زاده:
نکتۀ مهم بعدی این است که دانش‌آموز نباید مطالعه را بعد عید رها کند، سابقه داشتیم دانش‌آموزی که قوی شروع کرده و تمام این سه سال را مطالعه کرده؛ ولی با ول کردن مطالعه بعد از عید، تمام نتایج این سه سال او تقریباً به هیچ ختم شده و در کنار این قضیه دانش‌آموز داشتیم که سطح متوسط و ضعیف داشته؛ ولی از فرصت عید به‌خوبی استفاده کرده تا سطح خود را بالا بکشد.
پاسخ پارسا فراهانی:
دانش‌آموز قوی باید بعد از عید، تلاش خود را دوبرابر کند و دانش‌آموزی که به‌تازگی مطالعه خود را شروع کرده نباید به‌هیچ‌وجه مطالعۀ خود را ول کند.
دانش آموزان مسلط چه کنند؟
پیمان رحیم‌زاده:
دانش‌آموزی که درس شیمی را به‌خوبی از اول سال پیش‌آمده و تسلط کافی را در درس شیمی برای خودش ایجاد کرده، باید چه‌کاری را انجام دهد؟
پاسخ پارسا فراهانی:
نباید در این ماه‌های آخری از این شاخه به آن شاخه پرید. به طور مثال چون دروس خود را به طور کامل مطالعه کرده و تست‌های خود را کامل زده، برای تنوع به سراغ منابع جدید یا کلاس‌های جدیدی می‌رود که اشتباه است. بهترین کار در این ماه‌های اخری این است که ابتدا به سراغ کتب آزمونی مثل موج آزمون یا فصل آزمون خیلی سبز برود و بعد از اینکه حس خوب نسبت به کیفیت مطالعه‌اش پیدا کرد، شروع به حل آزمون‌های جامع کند. لازمۀ حل‌کردن آزمون‌های جامع داشتن حس خوب و اطمینان نسبت به کیفیت مطالعه‌مان است.
پاسخ حسین شاهسواری:
از آزمون جامع زدن مهم‌تر، تحلیل همان آزمون است که روش‌های مختلفی دارد. تکرار این فرایند یعنی حل آزمون جامع و تحلیل آن می‌تواند تسلط دانش‌آموز را چندین برابر کند. تحلیل آزمون باعث می‌شود، مباحثی که اشتباهات فاحش و زیادی داریم را پیدا کنیم و دوباره به سراغ آنها برویم، به سراغ جزوات و منابعی که آن مباحث را از آنها مطالعه کردیم برویم تا تمام نکاتی که از یاد بردیم تا دوباره یادآوری کنیم.
حفظیات شیمی
پیمان رحیم‌زاده:
برای حفظیات شیمی باید چه استراتژی را در پیش گرفت؟
پاسخ پارسا فراهانی:
در کانالم یک سریال 3 فصلی، هرفصل در 10 قسمت داریم که در فصل یک کتاب را بررسی می‌کنیم. این سریال رایگان است و نکات مهمی و دام‌داری که در آزمون‌ها مطرح می‌شود گفته شده و استفاده‌ی یکباره‌ی آن قطعاً می‌تواند مفید باشد.
درصد های بالا
پیمان رحیم‌زاده:
بریم سراغ دانش‌آموزی که خوب مطالعه کرده و کلی تست زده و به دنبال درصدهای بالای 90 الی 100 درصد است. این دانش‌آموز باید چه‌کار باید بکند؟
پاسخ پارسا فراهانی:
این دانش‌آموز اولین هدفش باید روی درس شیمی رشتۀ مقابل باشد، اگر رشته تجربی هستید، درس شیمی رشتۀ ریاضی را حل کنید و بالعکس. اولین کار حل سؤالات کنکورهای سال‌های اخیر یعنی از کنکور 98 الی 1403 باشد و بعد از انجام این کار به سراغ آزمون‌های جامع سنجش سال‌های اخیر رفته و به سوالات هر دو رشته ریاضی و تجربی پاسخ دهد. اگر آزمون جامع دیگری میخواهد کار کند به سراغ آزمون‌های خیلی سبز رفته چون نزدیک‌ترین سطح سوالات را به کنکور دارد. در قدم بعدی می‌تواند به سراغ آزمون‌های جامع قلمچی برود.
حل سوال سخت تر!
پیمان رحیم‌زاده:
این موضوع را از ذهنمان دور کنیم که هر چقدر سوال سخت‌تر حل کنیم به درصد بالاتری در کنکور دست پیدا می‌کنیم.
پاسخ پارسا فراهانی:
چالش دانش‌آموزان الان بیشتر روی مدیریت زمان است نه سواد. این موضوع با آزمون زیاد زدن حل می‌شود نه با تست‌زنی از کتاب‌های تک مبحث و سخت. با آزمون زدن زیاد دانش‌آموز یاد می‌گیرد که کدام سؤالات مناسب حل‌کردن برای دور اول و کدام سؤالات مناسب حل‌کردن برای دور دوم است. مشکلی که دانش‌آموزانی که قصد رسیدن به درصد 80 دارند، سواد نیست زمان است. باید در دور اول سوالاتی را حل کنند که آسان‌تر هستند و وقت کمتری می‌گیرند، با انجام این کار، وقتی به درصد معقول و کف 50 درصد می‌رسند، استرس چندانی برای نگرفتن نتیجۀ مناسب وجود ندارد و دانش‌آموز با ذهن آسوده‌تر و راحت‌تر به سراغ حل سوالات متوسط و یا سخت‌تر می‌روند و امکان رسیدن به درصد 80 برای آنها فراهم می‌شود.
هنر آزمون دادن
پیمان رحیم‌زاده:
بین بچه‌های با رتبۀ زیر 100 تفاوت علمی خاصی وجود ندارد و تنها تفاوتشون هنر آزمون دادن است. در واقع تفاوت آنها در نحوۀ کنترل زمان است این تفاوت و مهارت بیشتر در دفترچۀ فیزیک و شیمی خود را نشان می‌دهد.
پاسخ پارسا فراهانی:
به‌جای اینکه در درس فیزیک درصد 90 و در شیمی درصد 30 را کسب کنند، بهتر است که هر دو درس در یک رنج درصد باشند که تاثیر چندین برابری را دارد، به طور مثال هر دو درس را 60 یا 70 بزنند.
تاثیر دروس نهایی
پیمان رحیم‌زاده:
دانش‌آموزی داشتیم که تراز کنکوری 13000 داشته ولی با معدل نهایی 16 رتبۀ نهایی 300 منطقه شده است و این موضوع بازهم تاثیر زیاد دروس نهایی را نشان می‌دهد.
پاسخ پارسا فراهانی:
با وضعیت و قوانینی که سازمان سنجش هرسال وضع می‌کند، اصلاً معلوم نیست وضعیت کنکور و قوانین آن در سال بعد چگونه خواهد بود و ممکن است که ترمیم معدل برای سال بعد برداشته شود. اگر دانش‌آموز دوازدهمی هستید، سعی کنید دروس نهایی را امسال با تمام توان بخوانید تا اگر نتوانستید نتیجه‌ای که می‌خواستید را از کنکور به دست بیاورید تا اگر مدتی بعد دوباره تصمیم به دوباره کنکور دادن گرفتید، خیالتان از نهایی‌ها راحت باشد.
نکته نهایی
پیمان رحیم‌زاده:
حسین نکتۀ نهایی داری که برای دوازدهمی‌ها بگی و بعدش بریم سراغ یازدهمی‌ها و دهمی‌ها؟
پاسخ حسین شاهسواری:
سعی کنیم فرایند مطالعه‌مان بر اساس دیسیپلین خاصی باشد و جوگیر نباشیم که یک روز 15 ساعت مطالعه کنیم و یک روز 6 ساعت. حتماً با ساعت معقول کم شروع کنیم و بعدش به‌مرور ساعت مطالعه را افزایش دهیم. برای مطالعۀ و آشنایی بیشتر با دیسیپلین می‌توانید مقالۀ آن را مطالعه کنید.
دانش آموزان یازدهمی
پیمان رحیم‌زاده:
حالا نوبت می‌رسد به دانش‌آموزان یازدهمی و بهتر است که با دانش‌آموزانی که هیچی نخواندند شروع کنیم.
پاسخ پارسا فراهانی:
بهتر است عید را به استراحت بگذرانند و بعد از 14 فروردین به سراغ مطالعۀ دروس نهایی با تمام توان بروند. اگر دروس نهایی برای یازدهمی‌ها به خوبی مطالعه نشود ممکن است سال بعد قانون جدیدی وضع شود که ترمیمی برای یازدهمی‌ها وجود ندارد و این نمرۀ بد در دروس یازدهم مانعی برای گرفتن نتیجۀ درست در کنکور می‌شود. حتی اگر فرصت مجددی برای ترمیم نمره‌های یازدهم وجود داشته باشد، در سال دوازدهم علاوه بر بار مطالعاتی سنگین دروس کنکور و نهایی، مجبور به ترمیم دروس یازدهم هم می‌شوند و این موضوع فشار را چندین برابر می‌کند.
حالا بهتر است به سراغ دانش‌آموز قوی برویم. برای دانش‌آموز قوی پیشنهاد می‌شود که هفتۀ اول را استراحت کنند و در هفتۀ دوم به سراغ مرور کلی جزوۀ سالیانه‌ای بروند که با آن تمام سال تحصیلی یازدهم را تا اینجای کار پیش آمده‌اند. این مرور همراه با تمرین و حل دوبارۀ سؤالات آن باید باشد. اگر وقت اضافه‌ای وجود داشت، به سراغ آزمون‌های قلمچی بروند که در طول سال شرکت کردند و به حل دوبارۀ سؤالات غلطی که داشتند بپردازند یا حتی می‌توانند به سراغ سؤالات رشتۀ مقابل هم بروند. بعد از اینکه این فرایند مرور کامل شد، به سراغ دروس نهایی بروند و آنها را با تمام توان مطالعه کنند. برای دروس نهایی می‌توانند از کتاب‌هایی مثل فرمول 20 گاج استفاده کنند؛ چون آزمون نهایی در سال یازدهم کمتر برگزار شده است.
دانش آموزان دهمی
پیمان رحیم‌زاده:
حالا نوبت می‌رسد به دانش‌آموزان دهمی.
پاسخ پارسا فراهانی:
دانش‌آموزان دهمی در این چندماه باقی‌مانده بهتر است که سعی کنند شیمی دهم را به‌صورت تشریحی بخوانند و این موضوع باعث می‌شود چندین سود کنند، اول اینکه با ساختار آزمون‌های تشریحی آشنا می‌شوند و دوم اینکه وقتی دانش‌آموزان به پایۀ یازدهم می‌آیند دیگر نگرانی بابت فهم مطالب ندارند؛ چون تمامی مطالب یازدهم مرتبط با مطالب دهم است.